Κετογονική Δίαιτα: Ωφέλιμη ή όχι τελικά?

Η κετογονική δίαιτα (ketogenic/ keto diet) έχει κερδίσει την προσοχή πολλών, ως μία οδός για την απώλεια βάρους και την προαγωγή της γενικής υγείας.
Αλλά τι ακριβώς είναι αυτή η δίαιτα και ποιοι μπορούν να επωφεληθούν από αυτήν;

Η Επισκόπηση

Η δίαιτα αυτή βασίζεται σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης υδατανθράκων και στην αυξημένη κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών.

Σε αυτή τη διαδικασία, ο οργανισμός αλλάζει τη βασική πηγή ενέργειας του που είναι η γλυκόζη (προκύπτει σε σημαντικό βαθμό από τους υδατάνθρακες) και κατευθύνεται στα λιπαρά, τα οποία μετατρέπει σε κετόνες, που αποτελούν μια εναλλακτική πηγή ενέργειας. 

Με τον τρόπο αυτό, ο μεταβολισμός οδηγείται στην κατάσταση της κέτωσης.

Κετογονική Δίαιτα και Κλινικές Παθήσεις

Εκτός από την επίδρασή της στη σύσταση του σώματος, η κετογονική δίαιτα έχει συνδεθεί με θετικά αποτελέσματα σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις. 

Αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει σαν διαιτητική στρατηγική, είναι ότι υπάρχουν πλέον πολυάριθμες έρευνες σε βάθος χρόνων, που αποδεικνύουν ότι έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε Νευρολογικές διαταραχές, όπως η επιληψία. 

Έχει επίσης φανεί, ότι μπορεί να συμβάλλει στη μείωση βιοχημικών δεικτών που συσχετίζονται με Καρδιαγγειακές παθήσεις (LDL χοληστερόλη, τριγλυκερίδια κλπ.) και στον έλεγχο του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2. 

Τρόφιμα που Αποφεύγονται

Η δίαιτα αυτή απαιτεί δραστική μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων, ανάλογα με το πρωτόκολλο Κετογονικής Δίαιτας που θα ακολουθήσει κανείς.
Για το λόγο αυτό προτείνεται η αποφυγή τροφίμων όπως:

• Σιτηρά: ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι κλπ.
• Όσπρια: φασόλια, φακές, ρεβίθια, κουκιά
• Ζάχαρη και τρόφιμα που την περιέχουν: κέικ, καραμέλες, αναψυκτικά κλπ.
• Φρούτα με υψηλά επίπεδα σακχάρων: μπανάνες, μήλα, πορτοκάλια κλπ. 
• Λαχανικά με υψηλά επίπεδα αμύλου: Πατάτες, αρακάς, καλαμπόκι κ.ά.

Τρόφιμα που Καταναλώνονται

Από την άλλη πλευρά, η δίαιτα προτείνει την δραστική αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε υγιεινά λιπαρά, όπως 

• Ελιές, ελαιόλαδο, αβοκάντο και λιπαρά ψάρια
• Σπόροι, ξηροί καρποί & προϊόντα αυτών (προσεκτική διαχείριση καθώς περιέχουν ένα μικρό ποσοστό σε υδατάνθρακες)

Επίσης, συστήνονται πηγές πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, όπως:

• αυγά 
• άπαχα κρέατα (προσοχή στο κόκκινο κρέας)
• θαλασσινά

Τέλος, συστήνονται φρέσκα τρόφιμα χαμηλά σε άμυλο και φυσικά σάκχαρα

• Λαχανικά όπως πράσινα φυλλώδη, ντομάτα, αγγούρι κλπ. 
• Φρούτα όπως φράουλες & συγκεκριμένα είδη μούρων 

Για την αποφυγή αύξησης της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και άλλων βιοχημικών δεικτών που συνδέονται με διάφορες παθήσεις, συνιστάται προσοχή στην πρόσληψη κορεσμένων και trans λιπαρών. 

Αντίθετα, δίνεται έμφαση κυρίως σε μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (σε κατάλληλες αναλογίες), καθώς επίσης και σε ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα (σε κατάλληλες αναλογίες).

Αποδοτικότητα και Tips

Η κετογονική δίαιτα έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για απώλεια βάρους, αλλά και για την προαγωγή της σωματικής και ψυχικής υγείας, όταν ακολουθείται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και υπό την επίβλεψη ειδικών. 

Για την επιτυχή υλοποίησή της, είναι σημαντικό να παραμείνεις ενυδατωμένος/-η και να επιλέγεις υγιεινές πηγές λιπαρών.

Μην ξεχνάς πως για να διατηρήσεις την ισορροπία που χρειάζεσαι σε Θερμίδες, Μακροθρεπτικά και Μικροθρεπτικά συστατικά με βάση τους στόχους σου, θα πρέπει πάντα να απευθύνεσαι σε πιστοποιημένο/-η Διαιτολόγο, ο/η οποίος/-α θα συντάξει ένα εξατομικευμένο για εσένα Διαιτολόγιο.

Βιβλιογραφία

1. Dhamija R, Eckert S, Wirrell E. Ketogenic diet. Can J Neurol Sci. 2013;40(2):158-167. doi:10.1017/s0317167100013676

2. Westman EC, Yancy WS Jr, Mavropoulos JC, Marquart M, McDuffie JR. The effect of a low-carbohydrate, ketogenic diet versus a low-glycemic index diet on glycemic control in type 2 diabetes mellitus. Nutr Metab (Lond). 2008;5:36.

3. Sainsbury E, Kizirian NV, Partridge SR, Gill T, Colagiuri S, Gibson AA. Effect of dietary carbohydrate restriction on glycemic control in adults with diabetes: A systematic review and meta-analysis. Diabetes Res Clin Pract. 2018;139:239-252. doi:10.1016/j.diabres.2018.02.026

4. Paoli A, Rubini A, Volek JS, Grimaldi KA. Beyond weight loss: a review of the therapeutic uses of very-low-carbohydrate (ketogenic) diets. Eur J Clin Nutr. 2013;67(8):789-796.

5. Gibson, A. A., Seimon, R. V., Lee, C. M., Ayre, J., Franklin, J., Markovic, T. P., Caterson, I. D., & Sainsbury, A. (2015). Do ketogenic diets really suppress appetite? A systematic review and meta-analysis. Obesity Reviews, 16(1), 64–76.

6. Muscogiuri G, El Ghoch M, Colao A, Hassapidou M, Yumuk V, Busetto L; Obesity Management Task Force (OMTF) of the European Association for the Study of Obesity (EASO). European Guidelines for Obesity Management in Adults with a Very Low-Calorie Ketogenic Diet: A Systematic Review and Meta-Analysis. Obes Facts. 2021;14(2):222-245. doi: 10.1159/000515381. Epub 2021 Apr 21. PMID: 33882506; PMCID: PMC8138199.

7. Emadian A, Andrews RC, England CY, Wallace V, Thompson JL. The effect of macronutrients on glycaemic control: a systematic review of dietary randomised controlled trials in overweight and obese adults with type 2 diabetes in which there was no difference in weight loss between treatment groups Br J Nutr. 2015;114(10):1656-1666.